Onbehoorlijk bestuur en bestuurdersaansprakelijkheid

Als bestuurder van een BV ben je verplicht om je taak behoorlijk te vervullen. Soms gaat het helaas weleens mis en staat er een schuldeiser of curator op de stop. Waar moet je als bestuurder allemaal aan voldoen en wanneer ben je als bestuurder aansprakelijk? Wat is onbehoorlijk bestuur?

Taken bestuurder

Tot de behoorlijke taakvervulling van de bestuurder vallen alle taken die niet aan een andere bestuurder zijn toebedeeld op grond van de wet of statuten. Elke bestuurder is daarentegen wel verantwoordelijk voor de algemene gang van zaken binnen de vennootschap. Van hem of haar mag dan ook worden verwacht dat de andere bestuurder wordt aangesproken op gedrag wat volgens de bestuurder niet kan.

Voorbeeld taken bestuurder

De volgende taken moet de bestuurder bijvoorbeeld uitvoeren waarvoor hij verantwoordelijkheid draagt:

• De administratieplicht: het bijhouden van een deugdelijke administratie;
• De publicatieplicht: het op tijd deponeren van de jaarrekening bij de kamer van koophandel.

Wanneer ben ik als bestuurder aansprakelijk?

In de wet staan verschillende mogelijkheden om een bestuurder aansprakelijk te stellen voor onbehoorlijk bestuur. Daarbij moet onderscheid worden gemaakt in twee vormen:

1. Interne aansprakelijkheid: dit is de aansprakelijkheid van de bestuurder tegenover de BV;
2. Externe aansprakelijkheid: dit is de aansprakelijkheid van de bestuurder tegenover derden, zoals een schuldeiser.

Interne aansprakelijkheid

In de wet is geregeld dat de bestuurders allemaal persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk zijn tegenover de BV voor onbehoorlijk bestuur. Alleen als een bestuurder geen ernstig verwijt kan worden gemaakt én hij niet nalatig is geweest in het treffen van maatregelen, kan deze bestuurder de gevolgen afwenden op de rest.

Deze constructie brengt mee dat van bestuurders mag worden verwacht dat zij elkaar controleren. Zeker als bijvoorbeeld de financieel directeur ineens een verre reis gaat maken, is het wijs de bankrekening te controleren. Ook mag je niet doen alsof je niet de ongeopende aangetekende brieven hebt gezien.

Externe aansprakelijkheid

Ook kun je door een andere partij aansprakelijk worden gesteld, door bijvoorbeeld een schuldeiser. Die kunnen jou persoonlijk als bestuurder alleen aansprakelijk stellen als je grove fouten hebt gemaakt of een verwijt kan worden gemaakt dat je hebt stilgezeten. Ook hier wordt vaak verwezen naar het criterium ‘ernstig verwijt’. Dit moeten zij wel voldoende onderbouwd kunnen aantonen en ook dat zij daardoor schade hebben geleden. Dit is meestal niet eenvoudig. Terecht naar onze mening omdat je niet voor niets een BV als aparte entiteit hebt opgericht en je moet handelen naar het belang van de BV en niet (alleen) naar het belang van de schuldeisers.

Toets onbehoorlijk bestuur

Om te kijken of er sprake is van een persoonlijk ernstig verwijt, wordt de volgende toets gehanteerd. Zou geen ander redelijk denkend en bekwaam bestuurder onder dezelfde voorwaarden ook zo hebben gehandelend? Als het antwoord daarop ja is, wordt onbehoorlijk bestuur aangenomen.

De volgende omstandigheden spelen daarbij een rol:

• De aard van de door de BV uitgeoefdende activiteiten;
• De algemeen voortvloeiende risico’s;
• De taakverdeling binnen het bestuur;
• De eventueel geldende richtlijnen;
• De gegevens waarover het bestuur beschikte en behoorde te beschikken;
• Het inzicht en de zorgvuldigheid die mag worden verwacht.

Bijvoorbeeld het handelen in strijd met een statutaire bepaling levert onbehoorlijk bestuur op. Daarbij maakt het niet uit of de bestuurder betaald krijgt voor zijn functie. Verwacht mag zelfs worden dat hij een derde professionele partij inschakelt om bepaalde taken van hem waar te nemen als hij zelf de kennis niet in huis heeft.

Wanneer is een bestuurder aansprakelijk in faillissement?

Naast de interne en externe aansprakelijkheid kan een bestuurder ook door de curator aansprakelijk worden gesteld in faillissement. Bij een faillissement zijn er extra gronden die de curator kan aanvoeren om een bestuurder aansprakelijk te stellen. Zo wordt een vermoeden van onbehoorlijk bestuur aangenomen als de jaarrekeningen niet op tijd zijn gedeponeerd. Dit kan de bestuurder dan alleen van tafel vegen door aan te tonen met bewijs dat het faillissement niet door onbehoorlijk bestuur is ontstaan. De bestuurder staat dus letterlijk 1-0 achter. Dit kan grote gevolgen hebben, nu de bestuurder dan voor alle schulden inclusief de boedelschulden (waaronder het salaris van de curator) aansprakelijk is.

Wat kan je als bestuurder doen?

Niet is zo vervelend dan dat je als bestuurder persoonlijk aansprakelijk wordt gesteld. Misschien worden er daarbij nog extra maatregelen getroffen zoals het leggen van beslag op bijvoorbeeld de privéwoning. Het is van belang om zo goed mogelijk verweer te voeren tegen onbehoorlijk bestuur en te voorkomen dat je bepaalde benadelingshandelingen of wanbeleid erkent. Ook moet je op tijd signaleren wanneer je niet meer aan je verplichtingen kunt voldoen en de stekker er zelf moet uittrekken door het faillissement aan te vragen.

Onze advocaten ondernemingsrecht staan met regelmaat bestuurders bij in kwesties over onbehoorlijk bestuur waarbij zij door de BV, een schuldeiser of curator aansprakelijk zijn gesteld. Schakel daarom op tijd onze hulp in om erger te voorkomen.